Paterskerk of H. Hartkerk

De Heilig Hartkerk uit 1898 op een ansichtkaart uit 1923. (foto Kees van der Hoeven)

Feestelijkheden in de kerk ter ere van de viering van 1500e sterfdag van Sint-Augustinus, de patroon van de kloosterorde der Augustijnen. Afbeelding uit de Eindhovensche Illustratie van 2 mei 1930.

Paterskerk of Heilig Hartkerk

Na de St. Catharinakerk is dit de tweede kerk op het grondgebied van de stad Eindhoven. Gebouwd in opdracht van de Paters Augustijnen, die het naastgelegen klooster Mariënhage al in 1891 hadden gekocht. De kerk valt niet onder het gezag van het Bisdom 's-Hertogenbosch, maar is eigendom van de kloosterorde van de Sint Augustinusstichting in Utrecht.
Het ontwerp van de kerk kwam tot stand onder leiding van de architecten P.J. Bekkers en J.P.I. Hegener. Door de Roermondse beeldhouwer Jean Geelen en diens zwager Theo Cox werd een Heilig Hartbeeld vervaardigd. Schilder J. Hoppenbrouwers uit Eindhoven kreeg de opdracht om het beeld te vergulden.
De Eindhovense aannemer Wilhelmus Henricus Booms, woonachtig aan het Stratumseind, heeft de bouw van de kerk tot zijn overlijden op 13 september 1897 begeleid. Daarna nam Hendrikus Johannes van der Waerden (1837-1927), smid van beroep, die verantwoordelijkheid over.
Het Heilig Hartbeeld werd op 19 maart 1898 op de toren geplaatst. Gijske Janssen, een 15-jarige jongen, stond op een platform boven op het puntje van de toren om aanwijzingen te geven voor een juiste plaatsing ervan. Na afloop kreeg hij als dank voor zijn gevaarlijke werk van de weduwe Booms-Kneepkens een gouden horloge. Weduwe Van Best-Pompen (1851-1922) had de kosten van het beeld voor haar rekening genomen. Het beeld is vier meter hoog en de afstand tussen de handen bedraagt vijf meter. De bouw van de kerk werd op 15 april 1898 voltooid, waarna hij op 26 mei 1898 plechtig in gebruik werd genomen door de provinciaal Van Eert, die daarvoor toestemming van de bisschop van Den Bosch. Pas in 1916 vond de plechtige consecratie van de kerk plaats.
Het hoogaltaar van de kerk en veel beelden en altaren werden in het beeldhouwers-atelier van Jan (Jean) Custers vervaardigd. Edelsmid Henricus van Gardingen uit Eindhoven maakte de tabernakeldeur.
Glas-in-loodramen in de kerk zijn door een aantal welgestelden, zoals Hubert Smits, Willem Prinzen uit Helmond en de dames Smits- Van Oyen aan de kloosterorde geschonken.
De kerkdeuren werden in 2016 gesloten. De pastorale taken werden op 28 augustus 2016 beëindigd.

Bronnen:

Jean Coenen, Honderd jaar paterskerk in Eindhoven 18798-1998
Marx&Steketee architecten BV en gemeente Eindhoven, Paterskerk Eindhoven, review werkatelier 1/2/3 november 2011, Eindhoven 2011
De Augustijnen- of Paterskerk te Eindhoven. Een rondgang, Pieter Klein Beernink, Eindhoven 1987
A. de Meijer O.S.A. en M. Schrama O.S.A., Honderd jaar Paterskerk, tentoonstellingsbrochure van de Vriendenkring Paterskerk, Eindhoven 1998
Augustijns Forum,jaargang 15, nummer 3, periodiek, Eindhoven 1916
Augustijnen honderd jaar in Eindhoven, 1891-1991, Nederlandse Analecta O.S.A., Eindhoven 1991

Jos Hüsken 2013