Schilderijen bij legaat

Schilderijen bij legaat

In de jaren '90 van de 20e eeuw werden de notariële archieven uit de jaren 1896-1905 aan het streekarchief in bewaring gegeven. Hierin werden de testamenten aangetroffen van Emilia Norberta Maria en haar zuster Theresia Johanna Antoinetta Maria¹ Smits van Oyen, beiden zonder beroep wonende te Eindhoven. De testamenten werden beide verleden voor notaris J.J. Fens op 24 november 1899.²

Beiden legateren - vrij van successierechten - aan het Liefdegesticht te Oyen "de geschilderde triptiek bevattende een stukje van het Heilig Kruis en een Doorn van de Doornen Kroon, om aldaar ten eeuwigen dage te blijven berusten".
Aan het Augustinessenklooster Nieuw Soeterbeek te Deursen bij Ravenstein legateren zij behalve 4.000 gulden "drie schilderijen van genoemd Klooster afkomstig, voorstellende twee priors en eene priorin", "onder de last om daarvoor gedurende vijftig jaren na hun overlijden iedere maand door de rector van het Klooster in de Kapel te doen lezen twee Heilige Missen tot rust der zielen van hen beiden".
Aan nicht Emile van der Kun wordt 500.000 gulden gelegateerd en daarnaast de "vier familie portretten uit de Salon op Soeterbeek" van hun moeder, hun zuster mevrouw De Bruyn en van beide testatrices, alsmede de drie miniatuurportretten van hun vader, moeder en grootvader van moederszijde.

J. Peijnenburg schreef in aanvulling op dit artikel van Jan Melssen het volgende:
Melssen maakt melding van een geschilderde triptiek, "bevattende een stukje van het Heilig Kruis en een Doorn van de Doornen Kroon" die de gezusters Smits van Oyen in 1899 aan het liefdegesticht van Oyen vermaakten.
Het gevonden testament is een waardevolle aanvulling op de tekst die ik in 1981 over het klooster Soeterbeeck te Deursen schreef³. Daaruit bleek dat dit triptiek, eigenlijk meer een reliekschrijn, oorspronkelijk afkomstig was uit het klooster Soeterbeeck in Deursen; waarschijnlijk hadden de zusters het cadeau gekregen van Catharina van Pollaert, een oud-religieuze van Hooidonk, dat in de nabijheid van oud-Soeterbeeck onder Nuenen was gelegen⁴. In 1979 is het opnieuw in het bezit van het klooster gekomen.

Noten:
1. De twee zussen zijn kinderen van Josephus Smits van Oyen en Aldegondis Margaretha Bruijnen.
Emilia Norberta Maria Smits, geboren 3-5-1833 te Eindhoven, overleden op 20-1-1901 te Eindhoven. Theresia Johanna Antoinetta Maria Smits, geboren 2-7-1828 in Eindhoven, overleden op 12-7-1904 te Eindhoven. Beide zussen waren ongehuwd.
2. RHCe, notarieel archief Eindhoven, 1896-1905, doos 10, nrs. 450 en 451.
3. J. Peijnenburg, "De geschiedenis van Soeterbeeck tot 1840", In: R.Th.M. van Dijk e.a., Het Klooster Soeterbeeck te Deursen (Tilburg, 1982) 40-41.
4. A.M. Frencken, "Het Augustinessen-Klooster te Zoeterbeek", Bossche Bijdragen, XI (1931-1932) 289.

J.Th.M. Melssen
in: ’t Gruun Buukske 1994, 157
J. Peijnenburg
in: 't Gruun Buukske 1995, 40