Kasteel Klein Tongelre

De locatie van het vroegere "Kasteel" Klein Tongelre op de hoek van de Rustenburgstraat en de Generaal Bothastraat (foto Google maps)

Een afbeelding van het "Kasteel" Klein Tongelre op de hoek van de Rustenburgstraat en de Generaal Bothastraat

"Kasteel" Klein Tongelre

Landbouwer en herbergier Dionysius Peters was in de tweee helft van de negentiende eeuw de eigenaar van een weiland in het gehucht Herzenbroek in Klein Tongelre. Zijn zoon Adrianus Peeters, ook een landbouwer, verkocht het in het jaar 1900 aan landbouwer Dionysius Leonarduszoon Vogels. De annexatie van Tongelre en Eindhoven zal nog niet voor iedereen duidelijk geweest zijn, maar Vogels verkocht het weiland al in 1912. Grote veranderingen waren op komst.
De nieuwe eigenaar was Wilhemus van de Wiel, een aannemer en metselaar. Na enkele jaren, toen de annexatie zo goed als rond was, bouwde Van de Wiel op een deel van het weiland in 1919 een huis. De grond om het huis werd bouwland.
Familielid Johannes Van de Wiel en enige consorten werden in 1930 de nieuwe eigenaren. Na een verbouwing werd het geheel door het kadaster omschreven als "huis en tuin". Daarop volgde in 1936 een flinke verbouwing waarbij de woning werd gesplitst.Er werd een tweede woning gemaakt. In de kadastrale leggers wordt vanaf die tijd dan ook steeds opnieuw gesproken van "2 huizen".
Na afloop van de Tweede Wereldoorlog voelde de gemeente Eindhoven behoefte om veel huizen te bouwen omdat de woningnood hoog was. Het bezit van Johannes van de Wiel werd daarom in 1948 onteigend. De gemeente Tongelre (d.i. Eindhoven) werd de nieuwe eigenaar. Delen van wat tot die tijd als tuin werd vermeld, werden aangewend om daarop wegen en huizen te realiseren. Het kadaster schrijft gedetailleerd op wat vanaf 1952 met het grondgebied, waarvan het "Kasteel" Klein Tongelre dus een onderdeeltje was, is gebeurd. In de kadastrale legger wordt een opsomming gedaan: huizen, transformatorhuisje, tuinen, straten, bouwterrein en schildersatelier. De adressering die de gemeente gebruikte, is in de loop van de tijd gewijzigd van Herzenbroeken naar Tongelresestraat, Generaal Bothastraat, het Rustenburgplein en tenslotte naar de Rustenburgstraat.
Of er in het "kasteeltje" destijds een schildersatelier was gehuisvest, is vooralsnog niet bekend. Mogelijk ook was dit het schildersatelier van kunstschilder Kees Bol.
De gemeente blijft dan jarenlang de eigenaar van de "2 huizen". Volgens bronnen zat taxi Baetsen daar en ook de familie De Beer. In de directe omgeving wordt enorm veel gebouwd, wat ook de oorzaak is van de drastische beslissing om het pand te slopen. Dat gebeurde in 1979.
Tegenwoordig staat op de plaats van het "kasteeltje" aan het begin van de Generaal Bothastraat een woningcomplex met de huisnummers 2-10.

Bronnen Y. Henderon en T. van den Boomen
JH 2024