Markt 10-11

Markt 10-11: Grieks restaurant Sirtaki/Bar Babouche. Bouwjaar: 1890. Architect: niet bekend (aannemer W.H.Booms, Eindhoven?)

Markt 10, in 2014 `zit er cafe-restaurant "De Vooruitgang". Links ernaast nog net zichtbaar Markt 9-9a, "De Gouden Leeuw".

Over Markt 10-11 worden hier enkele wetenswaardigheden vermeld die voor het merendeel betrekking hebben op het uiterlijk van het gebouw. De huisnummering heeft de schrijver ontleend huisnummerkaart van 1976, daarnaast heeft hij de (zichtbare) benaming uit 1987 vermeld. Bij het schrijven van dit artikel heeft hij behalve van het voor de hand liggende archiefmateriaal ook gebruik gemaakt van kaarten en foto's.

In de jaren vóór de 80-jarige oorlog stonden aan de oost- zijde van de Markt negen huizen. Gezien vanaf de latere Nieuwstraat liep het riviertje de Gender langs de voorzijde van de eerste vijf (Markt 1 t/m 8), waarna dit stroompje afboog en tussen twee panden door in de richting van het Genderstraatje liep. Daarna volgden de overige vier huizen (Markt 9 t/m 14). Alle percelen liepen door tot aan het Achterstraatje, het huidige Genderstraatje. Achter de huizen lagen tuinen en hopvelden. Slechts de panden Markt 4 en 10-11 lijken de 80-jarige oorlog te hebben overleefd. Van de panden Markt 5 en 6-7 weten we, dat ze zijn gesloopt tijdens de belegering van de stad in 1583. In dit verband is het opvallend, dat op de belegeringsprent van Eindhoven aan de oostzijde van de Markt inderdaad twee panden te zien zijn. Toeval? (Kaarten Hoogenberg en Baudartius red.)

Tussen 1590 en 1650 werd de oostwand weer volgebouwd. Daarna is daar een continue bebouwing geweest tot 1974, toen Markt 13 werd gesloopt, gevolgd door Markt 14 bijna tien jaar later. Dat de huidige bebouwing niet in zijn geheel uit de eerste helft van de 17e eeuw stamt is duidelijk. Afhankelijk van de welvaart van de eigenaars werden de vermoedelijk aanvankelijk kleine huizen vervangen door grotere. Vooral na 1890 vonden er met name door de groei van de stad nogal wat wijzigingen plaats.

Markt 10 in 1890 en in 1961.

Het huis dat in 1697 op deze plek staat, wordt dan “De Gele Lelie”, in 1768 en 1771 “Den Vrolijke Houtboer” en in 1803 “Den Vogelstruys” genoemd. Op kaarten uit 1828-1832 en 1860 heeft het dezelfde plattegrond. Rechts van het pand ligt dan een brede inrit of gang. Ca. 1865 lijkt een verbouwing te hebben plaatsgevonden. Uit de foto van circa 1885 blijkt, dat de gang dan in het pand is opgenomen. In de jaren 1864-1873 is sociëteit Amicitia in het pand gehuisvest. Het staat dan bekend als het “Utrechts Koffiehuis”.

In 1890 laat de bekende sigarenfabrikant Alex de Block (van Mignot & De Blockl) het huidige pand bouwen. In 1895 wordt achter het huis in dezelfde stijl een remise gebouwd. De ontwerper daarvan is de Eindhovense aannemer W.H. Booms. Na het genoemde jaar heeft het pand alleen aan de achterzijde nog wijzigingen ondergaan.

In de laatste decennia zijn onder meer “Carlton” en “Wienerwald” in het pand gevestigd geweest. Circa 1960 is de gevel wit geschilderd.
De getekende afbeeldingen tonen het pand in 1890 en 1961. Op de afbeelding bij Markt 9-9a kunt U zien hoe het er ca. 1900 uitzag.

Jan Melssen 1987