Brabantia gymnastiekvereniging

Gymnastiekvereniging Brabantia

In 1888 werd in Eindhoven naast de vereniging Constantia een tweede gymnastieken schermvereniging opgericht, die Brabantia was gedoopt.
Onduidelijk is of Brabantia een afsplitsing van Constantia is geweest. Toen de vereniging in 1896 een uitvoering gaf in de Korenbeurs op de Markt, was Jan van Dooren er directeur van.
Jan van Dooren was in 1867 geboren als zoon van een textielarbeider. In latere jaren was hij hoofd van de lagere school in Strijp. Hij genoot zijn opleiding op de Rijks normaalschool van meester De Vlam op de Keizersgracht, waaraan ook Pfaff.directeur van Constantia, verbonden was. In 1891 behaalde hij in Utrecht zijn akte gymnastiek en het volgende jaar opende hij in de Vrij straat een gymnastiekschool.

De opkomst van Van Dooren betekende niet, dat Pfaff was uitgerangeerd. In 1893 liet die in de krant bekendmaken, dat 12 van de 13 deelnemers aan zijn cursus vrije- en ordeoefeningen waren geslaagd voor hun examen.
In 1901 bestond Brabantia 12½ jaar. Het werd geen aanleiding voor een groot feest, want blijkens een ingezonden stuk in de krant telde de vereniging nog maar weinig leden. Maar dat waren wél de ware gymnasten en dat kon niet worden gezegd van degenen die Brabantia verlaten had den, werd er aan toegevoegd. Wat was er gebeurd?

Brabantia was in 1888 gestart in een bijbouw van een huis aan het Stratumseind. Later was de vereniging verhuisd naar Fr. Raaijmakers in de Korenbeurs op de Markt en nog later naar Apollo's Lust aan de Vestdijk. Maar niet iedereen was met deze laatste ruimten gelukkig geweest. Een aantal leden hadden steeds meer behoefte gevoeld aan een eigen lokaal, waar geen drank te koop was en de aandacht niet kon worden afgeleid door het kaartspel. Ze waren daarom op zoek gegaan naar zo'n ruimte en hadden die tenslotte in de Vrijstraat gevonden.
Maar na de verhuizing hadden andere leden de oude sfeer zo gemist, dat ze hun lidmaatschap hadden opgezegd. Het was daarna voor de vereniging moeilijk gebleken nieuwe leden aan te trekken. Weinig jongelui tonen ambitie in oefening en harding van het lichaam, de meesten brengen hun vrije tijd liever door bij het biljart en het kaartspel, constateerde de schrijver somber. Zijn brief is het laatste wat we van Brabantia vernemen.

J. Spoorenberg
in: ’t Gruun Buukske 1986-58