Aan de totstandkoming van deze digitale encyclopedie wordt nog gewerkt.

Eindhovensch Kanaal

Uit De historische en eigentijdse encyclopedie van Eindhoven
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
De hefbrug in de Tongelresestraat over het Eindhovens Kanaal

Het Eindhovensch Kanaal

Eindhoven heeft altijd een moeilijke verhouding gehad met de Brabantse kanalen. De stad was aan het begin van de negentiende eeuw een handelscentrum. Met lede ogen zag men aan dat de welvaart van plaatsen aan de Zuid-Willemsvaart groeide terwijl Eindhoven er geen gebruik van kon maken.

Na veel discussie met rijk en provincie besloot Eindhoven uiteindelijk zonder subsidie een verbindingskanaal aan te leggen. De investering van f 180.000 die door Eindhoven met nog geen 3.000 inwoners moest worden opgebracht, heeft in de 19de eeuw wel zijn vruchten afgeworpen. Na de opening in 1846 kwam het transport op gang van vooral zware vrachten: machines en bulkgoed als steenkool en ruwe wol. Daarnaast kwamen ook houtvlotten naar Eindhoven voor de fabricage van lucifers en sigarenkistjes. Van de geïnde kanaalgelden bleef zelfs zoveel over, dat zonder bezwaar aanzienlijke bijdragen in de aanleg van wegen mogelijk waren.

Het Eindhovens Kanaal met op de achtergrond de Eindhovense binnestad

Langs het kanaal stonden geen bomen, zodat er gezeild kon worden, en er liepen als zandpaden uitgevoerde jaagpaden langs, die deels nog intact zijn. In 1862 voer het eerste stoomschip door het kanaal. Er kwam een stoombootverbinding met Rotterdam. Tussen 1900 en 1920 vervijfvoudigde het scheepvaartverkeer op het Eindhovens kanaal. De industrie rond de havenkom groeide met de komst van de gasfabriek van Eindhoven en vele andere fabrieken. De hefbrug over het kanaal te Eindhoven en enkele nabijgelegen gebouwen, met name de Bierbrouwerij zijn industriële monumenten.
Het kanaal met een lengte van 13,9 kilometer was bijna een eeuw lang de enige vaarverbinding die Eindhoven bezat. Pas in 1940 kwam door de aanleg van het Beatrixkanaal, de zo gewenste verbinding met het Wilhelminakanaal tot stand. Het Eindhovens Kanaal is al sinds 1974 gesloten voor de scheepvaart. Het heeft nog een recreatieve functie voor twee roeiverenigingen.

Bron: De Scheepvaartkrant, 22 augustus 2007.

Voor een uitgebreide literatuuropgave verwijzen wij naar het artikel betreffende de geschiedenis van het Eindhovensch kanaal

Louis Coolen 2013