Peer van den Molengraft

Molengraft, (Petrus Wilhelmus Maria), Peer van den, huisschilder, kunstschilder

• Eindhoven 1 november 1922

† 27 augustus 2014 Eindhoven

Opgeleid als huisschilder aan de Ambachtsschool komt hij jong in dienst van kunstschilder Jan Kruysen te Oirschot, voor wie hij stadsgezichten schildert. Daarna werkt hij onder auspiciën van trappist Mathias Cox te Westmalle en Rochefort én later van de Limburgse kunstschilder Harry Koolen.

Op de Tekenschool van Karel Vermeeren behaalt hij de akte L.O. Tekenen en in 1943 werkt hij met zijn vriend Harrie Pardoel in het Limburgse Honthem, op het eind van de oorlog in Deurne. Met de zieke hospita Marie van Houts gaan ze op ‘avontuurlijke’ bedevaart naar Lourdes. In 1948 is hij ‘kaasimporteur’ in Algerije, maar ontpopt zich als portretschilder van de high society. Wanneer hij in 1949 de Franse president Auriol schildert,is zijn naam als portretschilder, ook in Nederland, gevestigd. Hij trouwt de Française Odette Saulnier en er worden twee zonen geboren. Na de scheiding in 1976 trekt hij op met Diny van Mierlo, met wie hij in 1999 trouwt. In Eindhoven vestigt hij zich definitief in 1952 en exposeert er als lid van Sociëteit Cultureel Contact en de Kring Eindhovense Beeldende Kunstenaars. Als productief portretschilder bouwt hij een grote naam in binnen- en buitenland op, zodat hij wel ‘hofschilder van de twintigste eeuw’ wordt genoemd. Vooral de portretten die hij in de jaren 1960 en 1970 in opdracht van internationale bedrijven heeft vervaardigd van staatshoofden zoals koning Feisal, president Habib Bourguiba, keizer Haile Selassie, president Souharto, sheik Zayed bin Sultan al Nahayyan, koning Hussein Bin Talal etc., hebben daar enorm aan bijgedragen.

Veel heeft hij gereisd en duizenden portretten in directe observatie met technische vaardigheid gepenseeld, terwijl hij ter afwisseling bloemstillevens en landschappen schildert om ‘zijn verftaal smeuïg te houden’. Met zijn zeventigste verjaardag wordt hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau en Paul Harris Fellow van Rotary International.
In het Eindhovense stadhuis hangen van zijn hand zeven portretten van oud-burgmeesters willekeurig uitgewaaierd over het muurvlak in de Hal van Honderd: Charles van Rooij, Herman Witte, Jaap van der Lee, Gilles Borrie, Jos van Kemenade, Rein Welschen en Alexander Sakkers.

Peter Nagelkerke heeft in 2008 zijn borstbeeld gemodelleerd. In het stadhuis van Eindhoven hangt het groepsportret Het Gouden College (1952) en een reeks burgemeesterportretten. In de na-oorlogse periode schildert hij onder invloed van de Franse kunst expressionistisch-coloristische poëtische doeken.

Het Gouden College
In het Eindhovense stadhuis hangt een kolossaal schilderij van het naoorlogse college van Burgemeester en Wethouders, wel het Gouden College genoemd. Het groepsportret is door Peer van den Molengraft (1922-) in 1954 geschilderd in opdracht van een anonieme schenker die daarmee zijn dank heeft willen uitdrukken voor wat dit college voor de stad in de wederopbouwperiode heeft betekend.
De anonimiteit van de opdrachtgever heeft aanvankelijk voor allerlei speculaties stof gegeven, maar later blijkt Harrie Boon (1890-1968), directeur van de autobusonderneming City, de mecenas te zijn. Rondom de B&W-tafel met papieren, dossiers en kaarten zijn in drukke bezigheden verzonken van links naar rechts afgebeeld wethouder mr dr L.B.A.M. Janssens, burgemeester mr H.A.T.M. Kolfschoten, wethouder drs F.J.W. Gijzels, gemeentesecretaris B.J.M. van Elk en de wethouders G.J. Sporre, H.M. van Lieshout en mr F.A. van Kemenade. Ondanks lichtkritische kanttekeningen zijn de kunstrecensenten ingenomen met het doek.
Jan van der Harten noemt het “een prestatie van eerste rang” en schrijft: “Van den Molengraft is erin geslaagd een levendige, boeiende en hechte compositie te scheppen, geprononceerd actief, de heren zijn druk aan het werk en het is gewichtig werk dat zij doen.” Letterkundige en journalist Frans Babylon meent: “Behalve Hugo Brouwer zou misschien niemand anders dan Peer van den Molengraft deze opgave tot een ook nog voor het nageslacht bewonderswaardig resultaat hebben kunnen brengen.”

Bronnen:

Peter Thoben, Van professie portretschilder. Een keuze uit het oeuvre van Peer van den Molengraft, Eindhoven 1987

Peter Thoben, Peer van den Molengraft. Een schildersleven, Eindhoven 2002

Peter Thoben 2013