M. Meuwese- Van Gerve

N.V. Industrie- en Handelsmaatschappij van M. Meuwese- Van Gerve

Het eerste "Eindhovense" bericht over dit Bossche kruideniersbedrijf vond ik in de krant van 2 april 1919. In een advertentie maakte het toen reclame met zijn concurrerende prijzen en prima kwaliteiten. Het heeft er alle schijn van dat de onderneming zich pas kort tevoren in onze regio had gevestigd, want haar producten lijken nog alleen te koop te zijn geweest in de Strijpse kruidenierswinkel die voordien was gedreven onder de handelsnaam Th. Luijben- Senders. Het is zelfs niet uitgesloten, dat de annonce bedoeld is geweest als openingsadvertentie, want ieder die binnen veertien dagen voor ƒ 1,- of meer aan winkelwaren haalde, werd als speciale reclame ter kennismaking een pakje bleekwit beloofd en zo royaal zou het bedrijf daarna nooit meer zijn. Uit een advertentie van een maand later blijkt dat de onderneming intussen nog een tweede vestiging had geopend op de Kleine Berg. Die winkel was eerder gedreven onder de naam J. Tops-van Esch.

Volgens een advertentie in het Eindhovens Dagblad van 23 oktober 1919 zou M. Meuwese-van Gerve in heel het land filialen hebben gehad. In werkelijkheid echter waren de meeste winkels in het oosten van onze provincie te vinden. Daaronder was intussen ook nog een winkel aan de Heezerweg in Stratum, terwijl in de omgeving van groot- Eindhoven nog filialen waren geopend in Geldrop en Heeze.

Enkele maanden later volgden winkels in Valkenswaard en Zesgehuchten en op 11 maart 1920 werd ook nog een filiaal geopend in Woensel. Een jaar later was de winkel aan de Kleine Berg weer gesloten, maar intussen had het bedrijf een nieuw verkooppunt gekregen aan de Hoogstraat in Gestel, wellicht dicht in de buurt van het oude pand. De groei van de onderneming zal ongetwijfeld bevorderd zijn door het kortingensysteem dat al direct werd gehanteerd: als de klant ƒ 10,- aan kassabonnen inleverde, werd 50 cent terugbetaald. Uit de opmaak van de advertenties krijgen we niet de indruk met een belangrijk bedrijf te maken te hebben, maar de schijn bedriegt hier. In 1918 was de onderneming omgezet van een eenvoudige handelszaak in de N.V. Industrie- en Handelsmaatschappij van M. Meuwese- van Gerve.

Volgens de statuten die toen waren vastgesteld, moesten binnen tien jaar voor drie miljoen gulden aandelen worden geplaatst. Grootaandeelhouder was P.A.J. Meuwese, die al direct voor ƒ 950.000- aandelen bezat. Behalve contanten had hij daarvoor zijn oude bedrijf M. Meuwese- van Gerve ingebracht met de fabrieken, kantoren, pakhuizen en winkels in 's-Hertogenbosch, de daarin aanwezige machines, installaties, werktuigen, kantoor- en ander meubilair, de aanwezige voorraden, de vorderingen die het bedrijf toekwamen en tenslotte nog 250 aandelen in de Cuycksche Melkproductenfabriek en 80 aandelen in de Groenten- en Vruchtendrogerij in Mook. De tweede aandeelhouder was de Bossche accountant M.G. Kaanders, die als zijn aandeel in contanten ƒ 50.000,- had ingebracht.

Medeoprichters waren verder de advocaat-procureur en het Tweede-Kamerlid mr. I.A. Swane en de burgemeester van Veghel, tevens Statenlid, M.A. Völker. In 1921 richtte de Rotterdamse N.V. Hofstoomkoffiebranderij en Theehandel Van der Vijver een zusterbedrijf op: de N.V. Maatschappij tot Exploitatie van Winkelbedrijven Hendrik van der Vijver, die statutair in 's-Hertogenbosch werd gevestigd. Per 1 november van dat jaar nam die dertig zaken van M. Meuwese- van Gerve over. De Rotterdammer Johannes Franciscus van der Vijver werd directeur van de nieuwe onderneming, terwijl P.A.J. Meuwese president-commissaris werd. In Eindhoven schijnt alleen de winkel in Strijp te zijn overgenomen. Die in Woensel en Stratum werden enkele maanden later opgeheven en dat lot lijkt ook die in Gestel te hebben getroffen.

De nieuwe onderneming werd geen succes. In 1924 werd zowel de oude N.V. Industrie- en Handelsmaatschappij van M. Meuwese- van Gerve als de Maatschappij tot Exploitatie van Winkelbedrijven Hendrik van der Vijver door de rechtbank in staat van faillissement verklaard. Blijkbaar heeft de afwikkeling daarna nogal wat voeten in aarde gehad, want de faillissementen werden pas in 1934 beëindigd.

Jan Spoorenberg 1995

Bronnen:

Streekarchief Regio Eindhoven (SARE), berichten in de Eindhovense kranten volgens de index van mevrouw P.C.de Haas-van den Boer (index P.C. de Haas-van den Boer), Meierijsche Courant 2-4-1919,23-5-1919, 6-5-1919, 25-7-1919, 17-10-1919, 23-10-1919, 12-3-1920, 2-11-1921;

Eindhovensch Dagblad 3-12-1919, 30-10-1921;

Rijksarchief Noord-Brabant, Archief Kamer van Koophandel 's-Hertogenbosch, Handels- register doos 182/1783 (Meuwese-v.Gerve) en 192/2281 (V.d.Vijver).

Noord-Brabant, Archief Kamer van Koophandel 's-Hertogenbosch, Handels- register doos 182/1783 (Meuwese-v.Gerve) en 192/2281 (V.d.Vijver).