Eén patroonheilige voor Groot-Eindhoven

Eén patroonheilige voor alle Eindhovense kerken

Kort na Den Bosch (1185) kreeg Eindhoven stadsrechten. Het kleine stadje werd omringd door het veel grotere en .vanouds voornamere Woensel, door Strijp, door Gestel en Stratum.
Toen Willem van Oranje in 1559 deze dorpen aankocht en bij zijn heerlijkheid voegde, werden deze Prinsendorpen, ter precisering Woensel, Strijp, Gestel en Stratum alreeds voorbestemd, om samen met het stadje "Groot Eindhoven" te worden, waar dan het Peeldorp Tongelre aan annex was. Bij het begin van deze eeuw ging de snelle uitgroei van deze bevolkingscentra dit forceren.
Frits Notten⁽¹⁾ heeft mij ooit gezegd, dat er in "Eindhoven” wel zulke dynamiek stak, dat het voorbestemd was om uit te groeien, maar dat dit door de komst van Philips versneld zou zijn.
In elk geval, toen het Philipsbedrijf betekenis begon te krijgen» werd vanuit de Philipsdirectie de noodzaak gevoeld om, zoals het heette: "Eindhoven bewoonbaar te maken". Op velerhande terreinen geschiedde dit, maar - kwam het door een tekort aan samenwerking tussen Philips én de Eindhovense Upper Ten, waar de clergé zich bij aansloot? - er was bij de firma geen aandacht voor de kerkelijke problemen, welke de bevolkingsaanwas toch zeker stelde.

"Groot Eindhoven" kende toen de kerkdorpen (die zelfstandigheid bezaten): Woensel». Gestel, Strijp, Stratum en Tongelre, terwijl ook Acht (St. Antonius Abt) een apart kerkdorp was. Elk dorp van de vijf genoemde was dus tegelijk parochie en had een eigen patroonheilige en een eigen kermis. Dit gaf moeilijkheden.
Wij gaan hier voorbij aan het door pastoor Werners⁽²⁾ vastgelegde feit, dat de eerste (door hardhandig ingrijpen afgeremde) arbeidsonrust bij Philips te maken had met het werken op katholieke feestdagen, om vervolgens met genoegen te vermelden, dat Lambert Poell⁽³⁾, toen kapelaan te Woensel, bij ieder stukje dat hij in de krant schreef, steevast sloot met het zinnetje: "Overigens, mijnheer de Redacteur, ben ik van mening, dat er in "Groot Eindhoven" maar één kermis moet zijn". Hij voelde dus de moeilijkheid aan. Ook de pastoors zagen de moeilijkheid in verband met de toenmaals verplichte viering van het feest van de patroon van de parochie.
Zeker, toen Philips groeide, werd het bedrijfsleven hierdoor ontredderd. Daarom vroegen zij aan de paus in Rome, om voor "Groot Eindhoven” één gemeenschappelijke kerkpatroon te mogen stellen. Het was ongeveer in 1907 dat het latere Groot Eindhoven Sint Jozef tot patroon kreeg.

Noten:
1- Frits Notten is de zoon van de bekende weduwe Notten, die vele kruidenierszaken in Eindhoven en wijde omgeving bezat. Frits was ook de molenaar van de Woenselse of Schimmelse watermolen.
2- Pastoor Werners was pastoor van de St.Trudokerk in Strijp.
3- Lambert Poell was kapelaan in Woensel van 1898 tot 1904.

J.J.M. Sicking, pastoor
in: ’t Gruun Buukske 1975, 31