De zuivelindustrie in Tongelre circa 1900

Zuivelfabricage wordt geen succes in Tongelre

In 1895 bezocht de burgemeester van Stramproy de boeren in Tongelre om ook hen warm te maken voor het idee om een boterfabriek te stichten. Van wie het initiatief in dit geval is uitgegaan, is niet duidelijk. De burgemeester wist zijn toehoorders zo enthousiast te maken, dat in principe tot de oprichting werd besloten, maar in de praktijk gebeurde er verder niets meer. Drie jaar later deed het gerucht de ronde dat alsnog op 't Coll een boterfabriek zou worden opgericht, maar dat nieuwtje kon al snel ontzenuwd worden. Er zou in Tongelre geen zuivelfabriek komen.

bronnen:
- De vele kranten, in bezit van het RHCe, die door mevrouw P.C. de Haas — van den Boer geïndiceerd zijn.
- RHCe: de administratieve archieven van Eindhoven en de verschillende voormalige gemeenten, met name in de landbouwverslagen en de hinderwetten.
- De Nederlandsche Landbouw in het Tijdvak 1813-1913 ('s-Gravenhage, 1913).
- H. van Velthoven, De Vestiging van de Moderne Zuivelindustrie In Noord-Brabant en Limburg (In: Tijdschrift voor Economische Geographie, vijftiende jaargang, 1914, 175-185).
- Mr. J.J. Wintermans, Geschiedenis van den Noordbrabantschen Boerenbond N.C.B, (z.pl., 1946).
- Een eeuw boeren op papier, tentoonstelling over de archieven van drie landbouwcoöperaties In het zuiden: Camplna, CHV, Suiker—Unie ('s-Hertogenbosch, 1988).
- J.C. Dekker, Het ontstaan van de zuivelcoöperaties in het zuiden van Nederland (In: Industriële Archeologie nr. 40 (1991).
- Martijn Bakker, Boterbereiding in de late negentiende eeuw (Zutphen, 1991).
- De jaarverslagen uit de beginjaren van St. Joseph en St.Petrus, die aanwezig zijn in de bibliotheek van het RHCe.
- Informatie van de familie Bannenberg en de heren J. Adang en L. Vrijdag.

J. Spoorenberg
in: 't Gruun Buukske 1992-9 e.v.