Aan de totstandkoming van deze digitale encyclopedie wordt nog gewerkt.
Jan II van Schoonvorst
Jan van Schoonvorst, Jan II, heer van Eindhoven en Cranendonk
- vermoedelijk kort na 1376, mogelijk 1381
† 1 februari 1434
Margaretha van Merode van Hemmersbach was gehuwd geweest met Jan I van Schoonvorst, burggraaf van Monschau. Ze werd weduwe (circa 1381) en trouwde daarna in 1391 of 1392 met Willem van Milberg. De zoon van Margaretha, Jan II van Schoonvorst, huwde in april 1399 met Johanna de Rochefort († 1444). Hij erfde in 1399 het graafschap Monschau en werd door zijn huwelijk ook heer van La Flamengerie en Walhain (Wallers) in Henegouwen.
"De eerst ons bekende daad van de pasgetrouwde edelman wordt door twee kloosterbroeders, onafhankelijk van elkaar, verteld. Het verhaal komt hier op neer: Jan van Schoonvorst viel het land Stavelot binnen en kwam met buit terug. Die van Stavelot vielen daarna het gebied van Montjoie binnen en keerden met grote buit terug. Daarom verzamelde de jonker van Montjoie (Jan van Schoonvorst) geholpen door de heer van Heinsberg een groot aantal mannen en bracht Walram van Schleiden de vorst-abt van Stavelot zó'n nederlaag toe, dat het verkrijgen van de vrede hem 12.000 goudguldens kostte, nog afgezien van de losgelden, die hij voor de vele gevangenen moest betalen. Indien deze berichtgeving onpartijdig is, dan was dit moreel gezien geen goede start, maar materieel bracht het heel wat op en het kan de jonge edelman aangemoedigd hebben, om met de wapens in de vuist nog meer geld te verdienen." (Overname uit bron 1, pagina 37-38).
Hertogin Johanna van Brabant (geboren in 1355) overleed op 1 september 1406 en werd opgevolgd door Anton van Bourgondië, ook Anton van Brabant genoemd. Jan II van Schoonvorst werd daarna snel raad en kamerheer van deze Anton van Brabant en koos daarmee openlijk voor de Bourgondische machthebbers, en niet voor de Duitse keizer Sigismond. Die was tenslotte nog steeds de formele eigenaar van de Brabantse gebieden.
Op 4 januari 1412 betaalde Jan II aan Anton van Brabant de leenrechten, die hij verschuldigd was voor Cranendonk en Eindhoven. Tot zijn overlijden in 1434 zou hij de heer van Eindhoven zijn.
Anton van Brabant overleed in 1415. Jan II werd ook tot 1417 de raadsheer van Jan Zonder Vrees, de volgende hertog van Bourgondië. Die overleed in 1419 en werd als hertog van Brabant opgevolgd door Jan IV.
Jan II van Schoonvorst stichtte op 2 april 1420 het klooster Mariënhage. De kanunniken konden voortaan beschikken over zijn kasteel, dat net buiten de stadswallen op Woensels grondgebied stond.
Jan IV van Brabant stierf in 1427 en zijn jongere broer, Philips van St. Pol, volgde hem op. Na diens overlijden op 4 augustus 1430 ging de macht over naar Philips de Goede van Bourgondië. Jan II van Schoonvorst werd daarna ook een van zíjn raadsheren.
Jan II van Schoonvorst regelde in de laatste jaren van zijn leven nog een aantal zaken met betrekking tot zijn bezittingen in en rond Eindhoven. Hij machtigt Marcelis die Lu op 7 februari 1431 om de visrechten in de Dommel tussen de molen van Stratum en die van Son te verhuren aan Udeman van Gennip en op 22 mei van dat jaar geeft hij de hoeve Tegenbosch in Woensel op Acht in erfpacht.
Om onduidelijke redenen wordt Jan II, vermoedelijk nog in 1431, door Philips de Goede van Bourgondië gevangen gezet in het kasteel van Sichem. Daar is hij op 1 februari 1434 overleden en vervolgens in het kartuizerklooster te Sichem begraven.
Uit het huwelijk van Jan II met Johanna de Rochefort zijn geen kinderen geboren. Wel werd een natuurlijke dochter met de naam Johanna geboren. Zij ontving na de dood van haar vader uit de bezittingen in Heeze en Leende een jaarlijkse bijdrage van 100 gulden. Ook het klooster Mariënhage ontving een identieke jaarlijkse bijdrage "ter vermeerdering van de stichting van het klooster en om te bidden voor de ziel van Jan II".
Als heer van Cranendonk en Eindhoven wordt hij per 22 mei 1434 opgevolgd door Jacob van Gaesbeek (circa 1390-1459).
Bronnen:
- 1 Klaversma, T., De Heren van Cranendonk en Eindhoven ±1233-1460, Eindhoven, 1969
- 2 Klaversma, T,. Jacob I en Jacob II van Horne, Frederik van Egmond, heren van Cranendonk en Eindhoven ± 1460-1521. (in: Spoorenberg e.a., Eindhoven door de eeuwen, 1982).
Jos Hüsken 2013