Aan de totstandkoming van deze digitale encyclopedie wordt nog gewerkt.
Transport van straatstenen in 1765
Transport van straatstenen in 1765
In de jaren zestig van de 18e eeuw moest het wegdek van een groot aantal straten in Eindhoven hersteld of vernieuwd worden. De stad kocht daarom in die tijd in Brussel enkele partijen straatstenen aan.
Uit de zogenaamde “rekeningen van het weggeld” blijkt hoe hoog de bedragen waren, die daarvoor moesten worden betaald en ook welke vrachtkosten daar nog bij kwamen. Met name de laatste posten geven een aardig beeld van het vervoerswezen in die tijd.
|Als voorbeeld volgen hierbij de posten uit 1765. De stad kocht toen van de Brusselse koopman David Goossens 19.500 straatstenen. Het transport ging, zoals steeds, over water. Inclusief de vrachtkosten tot Dordrecht kostte de partij 676.16.0 (676 gulden 16 stuivers en 0 penningen).In Dordrecht declareerde de Weduwe J. van der Vliet en Soon 34.0.0. voor haar bemoeienissen bij aankomst.
Jacob Koppelaar uit Den Bosch verzorgde het tweede deel van de reis. Per schip werden de stenen allereerst naar Den Bosch gebracht en vandaar met pleyten (lange, platte vaartuigen) naar Boxtel, waar een watermolen verder vervoer verhinderde. Het transport van Dordrecht naar Boxtel kostte 174.7.0. In Boxtel werd de lading gelost op een lap grond van Johannes Koppen, de man die zorgde voor het "natellen van de voorschreven 19.500 straatsteenen bij de ontlading...alsmede voor het verdelen bij hoopen én nommers" en voor het toetellen van de stenen aan de voerlieden die voor de rest van het transport zorgden.
Deze voerlieden waren het voordeligst gebleken bij de openbare inschrijving die de stad had gehouden. Jan Moonen kreeg 3 partijen van 2.000 stenen toegewezen, Andreas van de Ven, Arnoldus Verheyen, Gerrit Dirks en Jan de Groot elk één partij, Johannes Koppen 3.400 stenen en Judocus Spoorenberg de overige 1.983 stuks. De vrachtkosten varieerden tussen 1.19.0 en 2.5.0. per 100 stenen. In totaal bedroegen de kosten daarmee 1316.1.8 Duidelijk blijkt hieruit hoe duur het wegvervoer in die jaren al was vergeleken bij het transport over water: de vrachtkosten over de laatste 20 km. bedroegen ruim 30% van de totale aankoopsom! Het was dan ook bepaald niet zonder reden, dat Eindhoven in de volgende eeuw zo hardnekkig zou gaan strijden voor een waterwegverbinding!
J. Spoorenberg
in: ’t Gruun Buukske 1983-22