De Snelheid

Wielervereniging De Snelheid

Omstreeks 1760 werd door een Duitser de eerste bestuurbare loopfiets geconstrueerd. In 1817 kreeg een andere Duitser patent op een verbeterde uitvoering ervan. Maar ook toen moest de berijder zich nog voortbewegen door zich met zijn voeten beurtelings links en rechts van de grond af te zetten. Omstreeks 1855 werd in Frankrijk het pedaal uitgevonden. Deze belangrijke vinding werd aanvankelijk op een van de assen gemonteerd. In de jaren tachtig kwamen er tenslotte ook fietsen waarbij de kracht op de pedalen via een ketting werd overgebracht naar het achterwiel.

Intussen was al in 1869 in Deventer door Henricus Burgers de eerste Nederlandse rijwielfabriek gesticht. In dezelfde stad werd twee jaar later ook de eerste Nederlandse fietsclub opgericht, die in de volgende jaren door een groot aantal andere werd gevolgd.
In 1883 kwam de Nederlandsche Vélocipèdisten-Bond tot stand, die een jaar later werd omgedoopt in Algemeene Nederlandsche Wielrijders-Bond. Ook uit onze omgeving sloten zich een aantal wielerfanaten bij de Bond aan. Op 4 april 1886 richtten enkelen ervan de eerste wielrijdersvereniging in Noord-Brabant op. Zij noemden haar Eindhovensche Wielrijders-Club "De Snelheid" en kwamen overeen elke eerste zondag van de maand een clubrit te maken, een hoornblazer te benoemen en een clubuniform te gaan dragen bestaande uit een veston, een korte broek, een platte pet en een rood-wit gestreept tricotvest. Alleen A.N.W.B.-leden konden lid worden van De Snelheid.

De vereniging telde aanvankelijk acht leden. M.W.L.J. Aertnijs, die ook actief was in de gymnastieksport bij vereniging Constantia, werd "captain". De overige bestuursleden waren vice-captain M. van Tulder en secretaris-penningmeester J.A. Rijser. Over de eerste zijn (nog) geen nadere gegevens bekend. De tweede was in 1868 in Amsterdam geboren en een zoon van de directeur van het Eindhovense postkantoor.
De overige leden van De Snelheid waren (de brouwer?) W. Bazelmans, die "over de kerk in Zeelst" woonde, de Stratumse sigarenkistenfabrikant J. Brüning, die in 1863 was geboren in Langendiebach in Duitsland, de Waalrese notaris en burgemeesterszoon J.F. de Vries, die in 1848 in zijn woonplaats het levenslicht had gezien, H.M.C. van Stekelenborg, die in 1868 in Eindhoven was geboren als zoon van een bekende wijnhandelaar en de Nuenense fabrikant A. Waldeck, die een jaar ouder was en van Vught geboortig. Aertnijs, Van Stekelenborg en Bazelmans waren rooms-katholiek, Brüning was gereformeerd en Rijser, De Vries en Waldeck Nederlands-hervormd.
Als gevolg van de oprichting van de Noord-Brabantsche Wielrijderskring stierf De Snelheid een stille dood.

Bronnen:
Bovenstaande geschiedenis van wielervereniging De Snelheid is een onderdeel van het artikel "Fietsen in Eindhoven", geschreven door:

J. Spoorenberg
in: 't Gruun Buukske 1987 19-47